Գլխավոր Թոփ լուրեր Լրահոս Վիդեո Թրենդ

Власти РА и некоторые заблудшие священнослужители должны отказаться от своих идеологии: «Паст»Очередная неудача Никола Пашиняна: «Паст»«Рубинян был тем, кто варил мне кофе»: «Паст»В Ханты-Мансийском автономном округе-Югре прошел медиатур для иностранных журналистов аккредитованных при МИД РФЕдинство против разрушения Церкви: «Паст»Артур Даниелян – бронзовый призер «Кубка Сильнейших» в МинскеКартина «Почтальон» Карена Геворкяна удостоилась специального упоминания на фестивале документального кино в КрасноярскеГенсер: Рубен и другие армянские христианские заключённые находятся в тюрьме за защиту права народа Нагорного КарабахаBernama: в Малайзии из-за наводнений эвакуировали более 15 тыс. человекПерсидский залив окрасился цветом крови, как в библейском пророчествеС азербайджанской железнодорожной станции Беюк-Кясик отправлен состав с топливом для АрменииUcom и SunChild реализуют программу «Умное наблюдение за птицами» Макрон заявил, что Европа должна быть готова к прямым переговорам с РоссиейПоведение властей Армении демонстрирует, что Пашинян вышел за рамки закона: Роберт АмстердамНапряжная ситуация во дворе церквиВпервые гражданин РА был удостоен «Почетной грамоты» от президента РФ: «Паст»Кампания абсолютного меньшинства против Армянской Церкви: «Паст»Тегеран-Москва-Ереван: формирующаяся новая ось в Евразии: «Паст»Визит Оверчука в Ереван։ новые импульсы Москвы: «Паст»Европейская помощь или вмешательство? Спешные шаги Калласа: «Паст»Президент Мексики призвала ООН «выполнить свою роль» и избежать кровопролития в ВенесуэлеАнтикоррупционный суд продлил срок ареста мэра Гюмри Вардана Гукасяна еще на 3 месяц"Миссия Добро": Волонтеры из РФ помогают армянским детям с особенностями развития Путин: Такой армии, как у России, нет ни у одной страны в миреДобро пожаловать на ID павильон: Big Christmas MarketЛиванский судья допросит в Болгарии судовладельца, объявленного в розыск в связи со взрывом в порту БейрутаКомиссия по регулированию общественных услуг одобрила инвестиционную программу «Газпром Армения» на пять летЕзидская община празднует Святую Пасху. представитель общины, член партии «Всеармянский фронт» Зита ХалитовФрида Кало побила рекорд: Ее автопортрет продан за $54,7 млн, став самой дорогой картиной женщины-художницы Избранный президент Чили намерен жить в историческом президентском дворцеТысячи словаков по всей стране вышли на протесты против правительства ФицоЗавершено следствие по делу об убийстве трехлетнего ТигранаИсторик: Армяно-китайские отношения претерпели качественную трансформацию Венгрия заблокировала ежегодное заявление ЕС о расширении, касающееся Украины«Путешествие к каменным памятникам и древним винам»Эдмонд Худоян и Андрей Пегливанян – призеры чемпионата мира по боксу в ДубаеЕвропейцам нечего здесь шуметь: Лукашенко заявил, что мир в Украине зависит от Трампа и СШАЕвразийский выбор Армении Самое широкое покрытие 5G, запуск Uplay и внедрение Cerillion: Ucom подводит итоги 2025 года Обещают «сожрать» право граждан Армении на свободный выбор: «Паст»Превращение Армении в часть мегапроектов должно стать задачей будущих национальных властей: «Паст»«Дорожная карта» отстранения Пашиняна, по словам Эдмона Марукяна: «Паст»Самвела Шахраманяна снова вызвали на допросТреугольник Тегеран–Москва–Ереван: новая интеграции в Евразии Ливанские армяне строят в Ереване «ливанскую деревню»Армянские фильмы среди номинантов на «Золотой глобус»Армянские шахматисты победили на Kazakhstan Chess Cup 2025 в АлматыИтальянский городок в Тоскане платит $30 000 за переезд — с одним условиемПашинян: Новый Свод церковных правил должен содержать правила добропорядочности для священнослужителей Состоялся закрытый показ фильма «13 секунд»
Экономика

ՓՄՁ–երի զարգացումն ու ընտրությունների 20–հազարանոց ընտրակաշառքները. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Մեր տնտեսության մեջ այսօր առկա է մի գլխիվայր շուռ եկած օրինաչափություն: Եթե այլ երկրներում, հասկանալի է` խոսքս ազատական տնտեսություն ունեցող երկրների մասին է, բյուջեի մուտքերի ապահովման հիմնական ծանրությունն իրենց ուսերին են կրում փոքր և միջին ձեռնարկությունները, ասել է թե հիմնական մուտքերն ապահովում են վերջիններս, ապա մեզ մոտ հակառակն է: Բյուջեն լցվում է խոշոր բիզնեսի փողերով, իսկ փոքր և միջին ձեռնարկություններն էլ բյուջեի կատարողականի հարցում ունենում են համարյա սիմվոլիկ դեր:
Այն դեպքում, երբ մեր երկրում կան հսկայական քանակությամբ միկրո և փոքր ձեռնարկություններ: Սակայն բանն այն է, որ այս ձեռնարկությունները, հախուռն ձևով ստեղծվելով, նույնքան էլ անսպասելի վերանում են, չեն կարողանում կայանալ որպես այդպիսին: Ավելին` կայացածներն էլ առաջընթաց չունեն. միկրոյից չեն դառնում փոքր, փոքրից` միջին, միջինից հետո էլ չեն խոշորանում:
Այն դեպքում, որ մեր երկրում, առավել քան այլուր, զգացվում է այս կատեգորիայի բիզնեսների կարիքը: Որովհետև նախ և առաջ լուծում են սոցիալական խնդիր, ապահովում են մարդկանց զբաղվածությունը: Ավելի հաճախ այս ձեռնարկատերերը հարստություն չեն կուտակում, ընդամենը ապահովում են ընտանիքի օրվա հացը: Իսկ այս առումով մեր երկրի վիճակագրական պատկերը բնավ նախանձելի չէ: Անշուշտ` համեմատած մեր հարևան երկրների հետ. զարգացած և հարուստ երկրների հետ գործ չունենք:
Տեսեք` նախորդ տարվա ցուցանիշներով մեր երկրում գործազրկությունը կազմել է 18%, բնակչության 29,8, համարյա` 30%–ն աղքատ է: Հայաստանում աղքատությունը երկու անգամ ավելին է, քան Վրաստանում է, մոտավորապես 5 անգամ ավելին է, քան Ադրբեջանում է, 6 անգամ ավելին է, քան Ղազախստանում է: Եվ սրանք ընդամենը պաշտոնական տվյալներն են:
Նման պայմաններում մենք առանձնապես մատը մատի չենք խփում, որպեսզի զարգանա այս ոլորտը` ՓՄՁ ոլորտը: Իսկ մեր ժողովուրդը, ամենքն են ասում, որ տաղանդավոր, պրպտող ու հնարամիտ ժողովուրդ է: Համապատասխան միջավայրի դեպքում եթե չհարստանա, գոնե կարող է օրվա իր հացն ապահովել ու դուրս գալ կարիքի միջից: Գոնե` այսքանը:
Այնուամենայինիվ, ինչո՞ւ չի զարգանում ՓՄՁ ոլորտը: Երբ, էլի կրկնեմ` այդքան տաղանդավոր ու հնարամիտ ժողովուրդ ենք: Ինչպես կանոնիկ համեստությունը մի կողմ թողնելով` բնորոշում ենք ինքներս մեզ:
Բանն այն է, որ հարկավոր է համալիր մոտեցում, միջոցառումների շարք, որպեսզի ստեղծվի այնպիսի դաշտ, ուր առանց խոչընդոտների կկայանա այս ոլորտը, ու ձեռնարկություններն էլ զարգացման միտումներ կցուցաբերեն:
Նախ և առաջ նկատի ունենանք մի քանի հանգամանք: Փոքր և միջին բիզնեսով զբաղվել կարող է ամեն ոք: Սրա համար չի պահանջվում հատուկ գիտելիքներ ու կրթական ցենզ: Ամեն մարդ էլ կարող է բախտը փորձել: Ուստի ինչքան հնարավոր է պետք է այս մարդկանց համար պարզեցվի օրենսդրությունը, այնքան ընկալելի և մատչելի լինեն ընթացակարգերը, որ առանց դժվարության կարողանան գլուխ հանել դրանցից:
Առավել ևս, որ այս ոլորտում մեծ գումարներ չեն շրջանառվում, որպեսզի վարձեն ու որակյալ մասնագետներ պահեն իրենց ֆինանսական և այլևայլ գործերն անելու համար: Իրենք են իրենց ֆինանսիստն էլ, իրավաբանն էլ, տնօրենն էլ:
Միաժամանակ այս ոլորտը մոդեռնիզացման խիստ կարիք ունի: Մարդիկ պետք է կարողանան ձեռք բերել արտադրական նոր սարքավորումներ, կիրառեն նորագույն տեխնոլոգիաներ: Որպեսզի սա տեղի ունենա, հարկավոր է, որ կառավարությունը վերանայի օրենսդրական դաշտը: Ասենք` փոխվի սահմանի վրա հարկերը գանձելու պրակտիկան, սուբսիդավորվեն վարկերը: Իսկ վարկերի առումով գիտենք, թե դրանք ինչ բարձր տոկոսադրույքներով են տրվում տնտեսվարողին:
Եվ այս ամենի կողքին` հիմնականը, որը որպես անհաղթահարելի քար ընկած է մեր բոլոր տնտեսվարողների առաջ: Ո՛չ միայն փոքր և միջին ձեռնարկատերերի: Պետք է միջավայրը առողջ լինի: Այնքան առողջ, որ ինքնաբերաբար հիվանդ կառույցներին դուրս մղի և առողջներին զարգանալու հնարավորություն տա: Իսկ մեր երկրում, ավաղ, այդ հնարավորությունը չունեն ոչ միայն փոքր և միջին ձեռնարկատերերը, այլև բոլոր բիզնեսներն անխտիր: Այսքան տարիների մեջ Հայաստանի տնտեսվարողի համար երազանք մնաց ազատ մրցակցային միջավայրը:
Միաժամանակ մեր ձեռնարկատերերը խեղդվում են սեփական շուկայի սահմանափակությունից: Մեր շուկան փոքր է: Եթե ցանկանում ես ընդարձակել բիզնեսդ, պետք է կարողանաս ապրանքդ արտահանել: Կամ որ նույնն է` տիրապետես արտահանման գործիքներին:
Անշուշտ, առանց պետության օժանդակության դա հեշտ գործ չէ ՓՄՁ–երի համար: Նրանք պետք է ծախսեր կատարեն և ձեռք բերեն միջազգային սերտիֆիկատներ, կարողանան լաբորատորիաներից փորձարկման կարծիքներ ստանալ և այլն, և այլն:
Միով բանիվ` եթե պետությունն իր առաջնահերթություններից համարի այս ոլորտի զարգացումը խթանելը, եթե մշակի ու իրականացնի ոլորտի առաջընթացի հստակ քաղաքականություն, ապա ամեն ինչ իր տեղը կընկնի: Եվ Հայաստանը ոչ միայն կունենա սոցիալապես ապահով ու անկախ խավ, այլև մեր երկրում կծնվի քաղաքացին, ով այլևս իր ձայնը 5, 10 կամ 20 հազար դրամով չի վաճառի ընտրությունների ժամանակ:
Եվ մեր երկրի քաղաքական համակարգն էլ կառողջանա վերջապես: Իսկ ասում են, չէ՞, որ քաղաքականությունը տնտեսության շարունակությունն է:

Շարունակությունը` «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում: