Գլխավոր Թոփ լուրեր Լրահոս Վիդեո Թրենդ

Самвела Шахраманяна снова вызвали на допросТреугольник Тегеран–Москва–Ереван: новая интеграции в Евразии Ливанские армяне строят в Ереване «ливанскую деревню»Армянские фильмы среди номинантов на «Золотой глобус»Армянские шахматисты победили на Kazakhstan Chess Cup 2025 в АлматыИтальянский городок в Тоскане платит $30 000 за переезд — с одним условиемПашинян: Новый Свод церковных правил должен содержать правила добропорядочности для священнослужителей Состоялся закрытый показ фильма «13 секунд»Российский агроэкспорт в ЕАЭС превысил $6 млрд, Армения замыкает списокАдвокат: Ваагн Чахалян содержится в нечеловеческих условияхКонсерватор Каст одержал победу на выборах президента ЧилиКитай стремится к лидерству на рынке золота, приобретя бразильские месторожденияОт реальности не убежишь: «Паст»Цена «дружбы» ЕС: санкции против России, или экономические потери для Армении? «Паст»Сегодня - премьер-министр, завтра - бывший, а Церковь вечна: «Паст»The Telegraph: Министр войны США отстранил командующего армией от переговоров по УкраинеПашинян перешёл опасную границу: Российская епархия — объединённый центр Святой Армянской Апостольской Церкви Россия готовит ответные меры против Бельгии на случай бессрочной заморозки ее активовУчёные впервые поймали сверхредкую ядерную реакцию на СолнцеИзраиль атаковал тренировочный лагерь «Хезболлы» на юге ЛиванаБеспилотники ударили по одному из крупнейших НПЗ в центральной РоссииАронян победил Карлсена и взял титул Freestyle ChessПервопрестольный Святой Эчмиадзин вновь призвал 10 епископов вернуться в каноническое полеКвота на беспошлинный ввоз электромобилей в Армению может быть увеличенаФон дер Ляйен заявила, что Трампу не стоит вмешиваться в демократию ЕСАрмении придется выбрать между ЕС и ЕАЭС: Алексей ОверчукЮнибанк выпустил новый транш драмовых бессрочных облигаций со ставкой 13,75% годовых Юнибанк присоединился к международной Ассоциации банкиров по финансам и торговле (BAFT)Бенефициаром декабря в рамках инициативы «Сила одного драма» стал благотворительный фонд City of Smile На имена Зеленского и Ермака были обнаружены заграничные паспорта (Фото) Экономический суверенитет или политическая разменная монета: какова цена сближения с ЕС? На что указывают позорные цифры? «Паст»Обеспокоенная Европа поднимает голос: авторитетные международные деятели предупреждают: «в Армении уничтожают Церковь»: «Паст»Алиев не ждет выборов, он требует сейчас: «Паст»Ереван отверг заявления Баку о противоречии повестки Армения-ЕС мирному процессуСамвел Карапетян подвергается строжайшему политическому преследованию и незаконно содержится под стражей около 6 месяцев: адвокатСемён Багдасаров: Выбор Турции вместо России — опасная историческая слепотаСуд в США разрешил министерству юстиции обнародовать секретные стенограммы по делу ЭпштейнаПервопрестольный Эчмиадзин готов поддержать инициативы по изучению документов о Геноциде армян: Католикос Гарегин IIТребование — прекратить нарушение фундаментальных прав граждан Республики Армения: «Всеармянский фронт» провёл акцию протестаЭдуард Сперцян признан лучшим игроком РПЛ по индексу РУСТАТГоспожа прокурор, когда-то вы рыдали в кабинете генерала… А теперь фабрикуете дело против этого же генерала H&M и Стелла Маккартни возвращаются: блестки нулевых и экологичный гламурAFI назвал ленту продюсера Сева Оганяна одним из лучших фильмов годаЛатвия впервые выделит свыше €2 млрд на оборонные расходы в 2026 годуВ 2026 год — со скоростью Ucom: новогодние предложения стартовалиАдвокат: Проведены обыски в квартирах дяди и двоюродной сестры архиепископа Аршака ХачатрянаЛавров: Европа препятствует урегулированию на УкраинеCNN: в Европе начали опасаться отказа Трампа от мирных переговоров по УкраинеПашинян готов изменить Конституцию Армении в угоду мирному соглашению с Азербайджаном
Мир

Թուրքիայի ախորժակն ու... աշխարհաքաղաքական քացախը. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Թուրքիան փորձում է ամեն կերպ օգտվել աշխարհաքաղաքական մի շարք իրողություններից՝ իր ախորժակը բավարարելու նպատակով։ Իսկ «ամենապատեհ» իրադարձությունն Անկարայի համար Ուկրաինայում ընթացող պատերազմն է։ Ռուսաստան Արևմուտք դիմակայության պայմաններում Թուրքիան ձգտեց երկու կողմից շահած դուրս գալ՝ վարելով երկդիմի քաղաքականություն։ Անկարան այդպես էլ վերջնականապես չմիացավ հակառուսական պատժամիջոցներին՝ չնայած ընթացքում բանկերը պատժամիջոցներից խուսափելու համար հրաժարվում էին գործարքներից։

Մյուս կողմից էլ՝ Թուրքիան ռուսական հումքի համար վերաարտահանման հարթակներից մեկը դարձավ, իսկ շատ ռուսաստանցիներ, իրենց կապիտալով հանդերձ, հանգրվանեցին թուրքական բնակավայրերում։ Ռուսները նաև շարունակեցին Աքքույու խոշոր ատոմակայանի կառուցումը, չնայած պատժամիջոցների հետ կապված որոշ խնդիրներ առաջացան։

Եթե մի ժամանակ Թուրքիան Արևմուտքի կցորդն էր, ապա նոր պայմաններում սկսեց շանտաժ անել Արևմուտքին՝ Ֆինլանդիայի ու Շվեդիայի՝ ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու հարցում։ Շվեդիան ստիպված եղավ Թուրքիային հանձնել այն քրդերին, որոնց Անկարայում համարում են սեպարատիստներ ու կասկածում են Քրդական բանվորական կուսակցության հետ կապեր ունենալու մեջ։ Մյուս կողմից էլ՝ Էրդողանը Վաշինգտոնից համաձայնություն ստացավ, որ Թուրքիային F16 կործանիչների արդիականացված տարբերակները կմատակարարվեն։

Բայց ռուսների հետ աշխատելով հանդերձ՝ Ուկրաինայի հարցում Անկարան աջակցություն է ցուցաբերում Կիևին՝ իրականացնելով նաև սպառազինությունների մատակարարում։ Իսկ թուրքական քաղաքական շրջանակներում նույնիսկ դիտարկվում է Ղրիմը «վերադարձնելու» տարբերակը։ Բայց Թուրքիայի էրդողանական համակարգը երկրի համար ամենաձեռնտու հանգամանքը համարեց այն, որ Ուկրաինայում ընթացող պատերազմը կապել է Ռուսաստանի ձեռքերն ու ոտքերը։ Ու Թուրքիան փորձեց ընդլայնվել մի շարք ուղղություններով ու կանգ չառնել։ Առաջին ուղղությունը Հարավային Կովկասն է։ Թուրքիայի անվերապահ աջակցության պայմաններում Ադրբեջանը ամբողջությամբ հայաթափեց Արցախն ու օկուպացրեց այն։ Հիմա առավել ակտիվորեն առաջ են մղում, այսպես կոչված, «Արևմտյան Ադրբեջանի» թեմաներն ու բարձրացնում ադրբեջանցիների՝ Հայաստան «վերադարձի» թեման։ Իսկ, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքը» պետք է բացի Թուրքիայի ճանապարհը պանթուրքական ծրագրերի կյանքի կոչման և Թուրքիայի լուրջ աշխարհաքաղաքական խաղացող դառնալու ճանապարհը։ Ադրբեջանն էլ հիմա փաստացի թուրքական ազդեցության ներքո է։ Այսինքն՝ ուռճացված չեն այն վերլուծությունները, որ եթե Ռուսաստանը չզբաղվի Հարավային Կովկասով, ապա ոչ միայն այս տարածաշրջանը կկորցնի, այլև Միջին Ասիան, որտեղ ևս թուրքական ազդեցությունը բավական ուժեղ է։

Անկարան փորձեց օգտվել նաև Գազայի հատվածում ընթացող պատերազմից ու հատկապես մի կողմից՝ ԱՄՆ-ի աջակցությունը վայելող Իսրայելի, և մյուս կողմից էլ՝ Իրանի ու նրա պրոքսի ուժերի միջև բախումներից։ Ճիշտ է՝ իսլամական աշխարհում Թուրքիայի հեղինակությունը պահելու համար Էրդողանը հավաքներ էր նախաձեռնում, քննադատում Իսրայելին, հանդես գալիս մահմեդականների շահերի պաշտպանության դիրքերից, բայց գաղտնի կերպով Անկարայից օգնում էին իսրայելական կողմին ու մատակարարում ադրբեջանական նավթն ու այլ անհրաժեշտ ապրանքներ։ Ու քանի որ իսրայելի հարվածների արդյունքում Իրանը թուլացած է, իսկ Ռուսաստանի ուշադրությունն էլ Եվրոպայի ուղղությամբ է կենտրոնացած, Թուրքիան փորձեց պահն օգտագործել այս երկու երկրներին Սիրիայից դուրս մղելու հարցում ու Սիրիան մեծ հաշվով վերցնել իր ազդեցության ներքո։

Բայց իրավիճակը շատ արագ կարող է փոխվել։ Արդեն սկսվել է Ուկրաինայի պատերազմը կանգնեցնելու գործընթացն ԱՄՆ-ի միջնորդությամբ։ Եթե Թուրքիան մի որոշ ժամանակ կարողացավ որպես միջնորդ ներկայացնել իրեն ռուս-ուկրաինական հակամարտության շուրջ պայմանավորվածությունների հարցում, որի արդյունքում էլ 2022 թվականին Անկարայում կայացավ Հացահատիկային գործարքը, ապա ներկայում իրավիճակը բոլորովին փոխվել է։ Թուրքիան շանս չունի միջնորդություն ներկայացնելու, և նրան փոխարինել է Սաուդյան Արաբիան, որտեղ էլ ռուսական և ամերիկյան պատվիրակությունները հանդիպեցին։ Իսկ երբ արդեն պատերազմը դադարեցնելու համաձայնությունը կայանա, Ռուսաստանի ձեռքերն ու ոտքերը կազատվեն։ Իսկ երբ ազատ ռեսուրսներ ունենա, պարզ է, որ փորձելու է առաջին հերթին Թուրքիային Հարավային Կովկասից դուրս հանել, իսկ հետո վերականգնել իր դիրքերը Սիրիայում։

Մյուս կողմից էլ՝ եթե Իրանը կարողացավ համաձայնության գալ ԱՄՆ-ի հետ ու նոր գործարք կնքել միջուկային ծրագրի շուրջ, ապա պատժամիջոցները հանելու դեպքում Իրանի տնտեսական հզորացումը կնշանակի, որ Թուրքիայի ազդեցությունը տարածաշրջանում կարող է թուլանալ։

Ինչ վերաբերում է Իսրայելին, որտեղ հակաիրանական հողի վրա որոշ շրջանակներ առաջ են քաշում «Զանգեզուրի միջանցքը» բացելու և Ադրբեջանին աջակցելու տարբերակներ, ապա վերլուծաբաններից շատերն այն կարծիքին են, որ դրա արդյունքում Թուրքիայի չափից ավելի հզորացումը կարող է խնդիրներ ստեղծել իրենց համար ու ավելի ագրեսիվ քաղաքականություն վարել Թել Ավիվի նկատմամբ։

Արևմուտքին ևս ձեռնտու է, որ Թուրքիան որոշակիորեն զսպվի ու գա կանխատեսելիության տիրույթ, քանի որ Էրդողանն արդեն այնպիսի աստիճանի է հասել, որ տարբեր հարցերի շուրջ ուղղակի պահանջներ է ներկայացնում արևմտյան երկրներին։

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում