Գլխավոր Թոփ լուրեր Լրահոս Վիդեո Թրենդ

Золото подорожало выше $4380 за унцию и обновило ценовой рекордВласти РА и некоторые заблудшие священнослужители должны отказаться от своих идеологии: «Паст»Очередная неудача Никола Пашиняна: «Паст»«Рубинян был тем, кто варил мне кофе»: «Паст»В Ханты-Мансийском автономном округе-Югре прошел медиатур для иностранных журналистов аккредитованных при МИД РФЕдинство против разрушения Церкви: «Паст»Артур Даниелян – бронзовый призер «Кубка Сильнейших» в МинскеКартина «Почтальон» Карена Геворкяна удостоилась специального упоминания на фестивале документального кино в КрасноярскеГенсер: Рубен и другие армянские христианские заключённые находятся в тюрьме за защиту права народа Нагорного КарабахаBernama: в Малайзии из-за наводнений эвакуировали более 15 тыс. человекПерсидский залив окрасился цветом крови, как в библейском пророчествеС азербайджанской железнодорожной станции Беюк-Кясик отправлен состав с топливом для АрменииUcom и SunChild реализуют программу «Умное наблюдение за птицами» Макрон заявил, что Европа должна быть готова к прямым переговорам с РоссиейПоведение властей Армении демонстрирует, что Пашинян вышел за рамки закона: Роберт АмстердамНапряжная ситуация во дворе церквиВпервые гражданин РА был удостоен «Почетной грамоты» от президента РФ: «Паст»Кампания абсолютного меньшинства против Армянской Церкви: «Паст»Тегеран-Москва-Ереван: формирующаяся новая ось в Евразии: «Паст»Визит Оверчука в Ереван։ новые импульсы Москвы: «Паст»Европейская помощь или вмешательство? Спешные шаги Калласа: «Паст»Президент Мексики призвала ООН «выполнить свою роль» и избежать кровопролития в ВенесуэлеАнтикоррупционный суд продлил срок ареста мэра Гюмри Вардана Гукасяна еще на 3 месяц"Миссия Добро": Волонтеры из РФ помогают армянским детям с особенностями развития Путин: Такой армии, как у России, нет ни у одной страны в миреДобро пожаловать на ID павильон: Big Christmas MarketЛиванский судья допросит в Болгарии судовладельца, объявленного в розыск в связи со взрывом в порту БейрутаКомиссия по регулированию общественных услуг одобрила инвестиционную программу «Газпром Армения» на пять летЕзидская община празднует Святую Пасху. представитель общины, член партии «Всеармянский фронт» Зита ХалитовФрида Кало побила рекорд: Ее автопортрет продан за $54,7 млн, став самой дорогой картиной женщины-художницы Избранный президент Чили намерен жить в историческом президентском дворцеТысячи словаков по всей стране вышли на протесты против правительства ФицоЗавершено следствие по делу об убийстве трехлетнего ТигранаИсторик: Армяно-китайские отношения претерпели качественную трансформацию Венгрия заблокировала ежегодное заявление ЕС о расширении, касающееся Украины«Путешествие к каменным памятникам и древним винам»Эдмонд Худоян и Андрей Пегливанян – призеры чемпионата мира по боксу в ДубаеЕвропейцам нечего здесь шуметь: Лукашенко заявил, что мир в Украине зависит от Трампа и СШАЕвразийский выбор Армении Самое широкое покрытие 5G, запуск Uplay и внедрение Cerillion: Ucom подводит итоги 2025 года Обещают «сожрать» право граждан Армении на свободный выбор: «Паст»Превращение Армении в часть мегапроектов должно стать задачей будущих национальных властей: «Паст»«Дорожная карта» отстранения Пашиняна, по словам Эдмона Марукяна: «Паст»Самвела Шахраманяна снова вызвали на допросТреугольник Тегеран–Москва–Ереван: новая интеграции в Евразии Ливанские армяне строят в Ереване «ливанскую деревню»Армянские фильмы среди номинантов на «Золотой глобус»Армянские шахматисты победили на Kazakhstan Chess Cup 2025 в АлматыИтальянский городок в Тоскане платит $30 000 за переезд — с одним условиемПашинян: Новый Свод церковных правил должен содержать правила добропорядочности для священнослужителей
Общество

Աշխարհաքաղաքական եռացող կաթսա. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Նորօրյա ժամանակներին գնալով ավելի բնորոշ են դառնում հակամարտությունների սրացումը և անկայունությունը։ Որպես կանոն, ցնցումների գլխավոր օջախը Մերձավոր Արևելքն է, որտեղ որ բախվում են հզոր պետությունների շահերը։ Պատահական չէ, որ Մերձավոր Արևելքում հակամարտություններ կան, որոնք տարիներով ու տասնամյակներով շարունակվում են։ Դրանցից մեկն էլ իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտությունն է, որն անցած տարված հոկտեմբերից կրկին թեժ փուլ է թևակոխել։ Իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտությունը և Գազայի հատվածում ընթացող ռազմական գործողությունները տարածաշրջանային պատերազմի բռնկման նախադրյալներ են ստեղծում, և դրանով է պայմանավորված, որ ԱՄՆ-ն իր ռազմածովային նավերը մոտեցրել է տարածաշրջանին՝ թույլ չտալու էսկալացիայի տարածումն Իսրայելից դուրս։

Ճիշտ է՝ Իրանն անմիջականորեն ներգրավված չէ կոնֆլիկտում, սակայն դրա փոխարեն ակտիվ են պրոիրանական պրոքսի ուժերը, օրինակ՝ «Հզբոլլահը» և Եմենի հութիները։ «Հզբոլլահը» Եմենից հրթիռակոծում է Իսրայելը, սակայն ամբողջությամբ ներգրավված չէ բախումների մեջ։ Իսկ Եմենի հութիները պատերազմ են հայտարարել Իսրայելին, բայց քանի որ տարածքային առումով հեռու են այդ երկրից, տարբեր զենքերով թիրախավորում ու հարվածում են Բաբ Էլ-Մանդեբի նեղուցով և Կարմիր ծովով անցնող նավերին, որոնք, ըստ իրենց ենթադրության, կարող են բեռներ տեղափոխել Իսրայել։ Հութիների գործողությունները լուրջ խնդիր են ստեղծել Կարմիր ծովի առևտրային ճանապարհով նավերի անցման համար, ինչն էլ կանխելու նպատակով ԱՄՆ-ի գլխավորությամբ կոալիցիա է ստեղծվել։ Նավերի անվտանգությունն ապահովելու նպատակով կոալիցիոն ուժերը ռազմանավեր են տեղակայել Կարմիր ծովի հատվածում։ Ավելին՝ ԱՄՆ-ը և Մեծ Բրիտանիան արդեն մի քանի անգամ հարվածներ են հասցրել Եմենում գտնվող հութիների մի շարք օբյեկտների։

Հութիներն էլ իրենց հերթին սպառնում են, որ պատասխանելու են այդ գործողություններին։ Եվ եթե հարվածների միջոցով Վաշինգտոնը չկարողանա լուծել Կարմիր ծովով նավերի անվտանգ անցման հարցը, ապա բացառված չէ նաև այն սցենարը, որ ԱՄՆ-ի գլխավորած կոալիցիան ներխուժում նախաձեռնի Եմեն։ Տարածաշրջանային լարվածության ֆոնին մեծանում է նաև ահաբեկչության վտանգը։ Օրինակ՝ հունվարի 3-ին Իրանի Քերման քաղաքում տեղի ունեցան ահաբեկչական պայթյուններ, զոհվեցին տասնյակ մարդիկ։ Ահաբեկչության պատասխանատվությունն իր վրա վերցրեց Իսլամական պետությունը։ Իսկ երբ արդեն օրերս Իրանը հարվածներ հասցրեց Իրաքում Մոսհադի հենակետերին ու Պակիստանի տարածքում բնավորված ահաբեկիչներին, որոշ վերլուծաբաններ այս գործողությունները կապեցին Իրանի կողմից ահաբեկչական սպառնալիքին հակազդելու հետ։ Այլ հարց է, որ Պակիստանն էլ իր հերթին հարվածներ հասցրեց Իրանի տարածքին՝ պնդելով, թե ինքն էլ վնասազերծում է բելուջ ահաբեկիչներին։

Արդյունքում Իրանի ու Պակիստանի հարաբերությունները սրվեցին։ Պակիստանը նույնիսկ հետ կանչեց Իրանում իր դեսպանին։ Չնայած շատ քիչ հավանական է, որ այս երկու երկրները ուղիղ ռազմական առճակատման մեջ մտնեն, այնուամենայնիվ, լարվածությունը որոշակի տարածաշրջանային դասավորություն է ստեղծում։ Բնական է, որ Հնդկաստանն այս հարցում աջակցում է Իրանին՝ ընդդեմ իր գլխավոր ախոյան Պակիստանի։ Չինաստանն էլ, քանի որ բարեկամական հարաբերություններ ունի Իրանի ու Պակիստանի հետ, միջնորդելու հնարավորություն է ստանում, ինչպես միջնորդեց Իրանի ու Սաուդյան Արաբիայի հարաբերությունների կարգավորման դեպքում։ Թուրքիան ևս փորձում է ցույց տալ, թե ձգտում է միջնորդել, բայց պարզ է, որ Անկարան ավելի սերտորեն համագործակցում է Իսլամաբադի հետ։ Հենց դրանով է պայմանավորված նաև այն, որ Թուրքիան հատկապես մեծ ջանքեր է ներդնում ընդդեմ Հնդկաստանի Պակիստանին աջակցություն ցուցաբերելու ուղղությամբ։ Թուրքական իշխանությունները նաև մտադիր են անօդաչուներ վաճառել Հնդկական օվկիանոսում կարևոր դիրք զբաղեցնող Մալդիվների՝ հակահնդկական դիրքորոշում ունեցեղ իշխանություններին։

Զուգահեռ Թուրքիան փորձում է օգտվել Մերձավոր Արևելքում ստեղծված անկայուն իրավիճակից ու իրագործել իր զավթողական նկրտումները։ Պատահական չէ, որ հենց այս օրերին է թուրքական բանակը գործողություններ սկսել Իրաքի ու Սիրիայի հյուսիսում՝ քուրդ ահաբեկիչների դեմ պայքարի պատրվակով։ Թուրք-ադրբեջանական տանդեմին ձեռնտու է, որ մերձավորարևել յան տարածաշրջանը քաոսի մեջ հայտնվի ու Իրանի դեմ ռազմական գործողություններ սկսվեն, որի դեպքում իրենք պանթուրքական ծրագրերն իրականություն դարձնելու հնարավորություն կստանան։ Պատահական չէ, որ Թուրքիան ու Ադրբեջանը ոչ միայն իրենց օրակարգից դուրս չեն բերել, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքի» թեման, այլև այնպիսի հայտարարություններ են անում, թե Հայաստանը պարտավոր է իրենց միջանցք տրամադրել։

ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում