Русский
Հայերեն English
Գլխավոր Թոփ լուրեր Լրահոս Վիդեո Թրենդ

Лента новостей
Артур Даниелян – бронзовый призер «Кубка Сильнейших» в МинскеКартина «Почтальон» Карена Геворкяна удостоилась специального упоминания на фестивале документального кино в КрасноярскеГенсер: Рубен и другие армянские христианские заключённые находятся в тюрьме за защиту права народа Нагорного КарабахаBernama: в Малайзии из-за наводнений эвакуировали более 15 тыс. человекПерсидский залив окрасился цветом крови, как в библейском пророчествеС азербайджанской железнодорожной станции Беюк-Кясик отправлен состав с топливом для АрменииUcom и SunChild реализуют программу «Умное наблюдение за птицами» Макрон заявил, что Европа должна быть готова к прямым переговорам с РоссиейПоведение властей Армении демонстрирует, что Пашинян вышел за рамки закона: Роберт АмстердамНапряжная ситуация во дворе церквиВпервые гражданин РА был удостоен «Почетной грамоты» от президента РФ: «Паст»Кампания абсолютного меньшинства против Армянской Церкви: «Паст»Тегеран-Москва-Ереван: формирующаяся новая ось в Евразии: «Паст»Визит Оверчука в Ереван։ новые импульсы Москвы: «Паст»Европейская помощь или вмешательство? Спешные шаги Калласа: «Паст»Президент Мексики призвала ООН «выполнить свою роль» и избежать кровопролития в ВенесуэлеАнтикоррупционный суд продлил срок ареста мэра Гюмри Вардана Гукасяна еще на 3 месяц"Миссия Добро": Волонтеры из РФ помогают армянским детям с особенностями развития Путин: Такой армии, как у России, нет ни у одной страны в миреДобро пожаловать на ID павильон: Big Christmas MarketЛиванский судья допросит в Болгарии судовладельца, объявленного в розыск в связи со взрывом в порту БейрутаКомиссия по регулированию общественных услуг одобрила инвестиционную программу «Газпром Армения» на пять летЕзидская община празднует Святую Пасху. представитель общины, член партии «Всеармянский фронт» Зита ХалитовФрида Кало побила рекорд: Ее автопортрет продан за $54,7 млн, став самой дорогой картиной женщины-художницы Избранный президент Чили намерен жить в историческом президентском дворцеТысячи словаков по всей стране вышли на протесты против правительства ФицоЗавершено следствие по делу об убийстве трехлетнего ТигранаИсторик: Армяно-китайские отношения претерпели качественную трансформацию Венгрия заблокировала ежегодное заявление ЕС о расширении, касающееся Украины«Путешествие к каменным памятникам и древним винам»Эдмонд Худоян и Андрей Пегливанян – призеры чемпионата мира по боксу в ДубаеЕвропейцам нечего здесь шуметь: Лукашенко заявил, что мир в Украине зависит от Трампа и СШАЕвразийский выбор Армении Самое широкое покрытие 5G, запуск Uplay и внедрение Cerillion: Ucom подводит итоги 2025 года Обещают «сожрать» право граждан Армении на свободный выбор: «Паст»Превращение Армении в часть мегапроектов должно стать задачей будущих национальных властей: «Паст»«Дорожная карта» отстранения Пашиняна, по словам Эдмона Марукяна: «Паст»Самвела Шахраманяна снова вызвали на допросТреугольник Тегеран–Москва–Ереван: новая интеграции в Евразии Ливанские армяне строят в Ереване «ливанскую деревню»Армянские фильмы среди номинантов на «Золотой глобус»Армянские шахматисты победили на Kazakhstan Chess Cup 2025 в АлматыИтальянский городок в Тоскане платит $30 000 за переезд — с одним условиемПашинян: Новый Свод церковных правил должен содержать правила добропорядочности для священнослужителей Состоялся закрытый показ фильма «13 секунд»Российский агроэкспорт в ЕАЭС превысил $6 млрд, Армения замыкает списокАдвокат: Ваагн Чахалян содержится в нечеловеческих условияхКонсерватор Каст одержал победу на выборах президента ЧилиКитай стремится к лидерству на рынке золота, приобретя бразильские месторожденияОт реальности не убежишь: «Паст»
Вся лента »
Экономика

Թուրքիայի «Ոսկու տենդը» վկայում է երկրի տնտեսական իրողությունների մասին

«Ոսկու տենդը» Թուրքիայում վկայում է երկրի տնտեսական իրողությունների մասին, գրում է National Interest-ը:

Կենտրոնական բանկի նախկին ղեկավարներից մեկի կարծիքով` Թուրքիայի տնտեսությունը «գնացքի դանդաղ կործանում է»: Թուրքական լիրան, որն անցյալ տարի կորցրեց իր արժեքի 20 տոկոսն ԱՄՆ դոլարի նկատմամբ, աշխարհի ամենավատ արտարժույթներից մեկը դարձավ 2020 թվականին: Արտարժույթի պահուստները կտրուկ անկում ապրեցին, եթե հաշվի առնել Անկարայի պարտավորությունները  տեղական բանկերի նկատմամբ: Եվ տնտեսության «արքա»` նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի փեսա Բերաթ Ալբայրաքին նոյեմբերի 8-ին պաշտոնաթող լինելուց հետո հանրության մեջ չեն տեսել:

Այս դանդաղ զարգացող տնտեսական ճգնաժամի լավագույն ցուցանիշը ոսկու խելահեղ հետապնդումն է թուրքերի կողմից: Անցյալ տարվանից թուրքական ընկերությունները եւ մանրածախ ներդրողները գրեթե եռապատկել են իրենց ոսկու պահուստները մինչեւ 36 միլիարդ դոլար: Սա գումարած 3000-5000 մետր տոննա ոսկում, որը նրանք պահում են տանը` ներկայիս շուկայական գներով 186 միլիարդ դոլարից մինչեւ 310 միլիարդ դոլարի: Ոսկի ներմուծելու մոլուցքը աճող պահանջարկը բավարարելու համար վնաս է հասցրել Թուրքիայի առեւտրային դեֆիցիտին, ընդ որում հունվար-նոյեմբեր ամիսներին դեֆիցիտն աճել է մինչեւ 45 միլիարդ դոլար, ինչը գրեթե կրկնակի շատ է նախորդ տարվա համեմատ:

Հաշվի առնելով հիպերինֆլյացիան, արժույթի արժեզրկումը եւ բանկերի սնանկությունը` Թուրքիայի քաղաքացիները սպասվող ռիսկերի կանխատեսման տարօրինակ զգացողություն են զարգացրել: Փաստացի թուրքական հասարակության շրջադարձը դեպի ոսկին կարող է սթրեսի ավելի լավ ցուցանիշ հանդիսանալ ֆինանսական համակարգում, քան սովորական մակրոտնտեսական ցուցանիշները, որոնք կարող են կանխատեսել համակարգի հետագիծը, բայց ոչ` ճշգրիտ ժամանակը:

Թուրքերի համար ոսկին վաղուց է խնայողությունների ամենատարածված ձեւը դարձել, ինչպես նաեւ` ապաստան համակարգային ճգնաժամերից: Հոլանդական ING բանկի թուրքական մասնաճյուղի վերջին հարցումը ցույց է տվել, որ Թուրքիայի յուրաքանչյուր չորրորդ քաղաքացու համար ոսկի եւ արտասահմանում տուն ունենալը խնայողության լավագույն միջոցն է: Ամռանը սեյֆերի պահանջարկը քառապատկվել էր` ամսական մինչեւ չորս հազար: Յուրաքանչյուր չորրորդ թուրքից բացի, ով տանը ոսկի եւ արժույթ է պահում, եւս 18 տոկոսը գումար է խնայում բանկային ոսկե հաշիվներում:

Հատկանշական է, որ թուրքերը տանն ավելի շատ ոսկի են պահում, քան բանկում, որտեղ կարող են տոկոսներ ստանալ: Աճում է այն ընկալումը, որ ոսկու եւ արտարժույթի տեսքով 258 միլիարդ դոլարի ավանդները այլեւս անվտանգ չեն դրանց տերերի համար: Դա պայմանավորված է թուրքական լիրայի 133 միլիարդ դոլարի պաշտպանությամբ, որը մասամբ արվում է կրկնակի փոխանակման հնարքի միջոցով. առաջին փոխանակման ընթացքում կենտրոնական բանկը մասնավոր բանկերից արտարժութային ավանդներ է վերցնում, իսկ հետո փոխանցում դրանք պետական ​​բանկեր (լիրայի դիմաց): Դրանից հետո պետական ​​բանկերը վաճառում են արտարժութային ավանդները (դոլարով)` լիրայի անկումը դանդաղեցնելու համար:

Թուրքիայի քաղաքացիները սկսում են վախենալ, որ կարող են կորցնել իրենց արտարժութային ավանդները: Խելացի թուրքերն իրենց խնայողությունները պահում են տանը` լինի դա ոսկու, թե արտարժույթի տեսքով: Բայց սովորական քաղաքացիները դեռ ցանկանում են պահպանել իրենց հարստությունը, իսկ Էրդողանի «Արդարություն եւ զարգացում» կուսակցությունը (ԱԶԿ) նոր ուղիներ է գտնում` ոսկու տենդից օգտվելու համար: Հոկտեմբերին ԱԶԿ-ի օրենսդիրները, չնայած բնապահպանական խնդիրներին, նախագիծ ներկայացրին Թուրքիայում ոսկու արդյունահանման լիցենզիաների երկարաձգման վերաբերյալ: Վերջին երկու տասնամյակի ընթացքում օրենսդիրներն ավելի քան քսան անգամ փոփոխություններ են կատարել հանքարդյունաբերության օրենսդրության մեջ` շրջանցելով էկոլոգիական կանոնակարգերը:

Իսկապես, ոսկուն հետեւելը կարեւոր է` հասկանալու համար, թե իրականում ինչպես է Թուրքիան աշխատում: 2012-2013 թվականներին Թուրքիայի ոսկու ներմուծման եւ արտահանման անսովոր տվյալներին հետեւող վերլուծաբանները բացահայտեցին Իրանի դեմ ԱՄՆ պատժամիջոցները շրջանցելու հսկայական սխեման: Այս երկու տարվա ընթացքում, ինչպես եւ հիմա, Թուրքիայի մակրոտնտեսական գործունեությունը մոլորության մեջ էր գցում. 14 միլիարդ դոլարի ոսկին, որը Թուրքիան, ըստ պնդումների, արտահանել էր գրեթե բացառապես Իրան եւ Արաբական Միացյալ Էմիրություններ, իրականում Անկարայի վճարներն էին Թեհրանին բնական գազի ներմուծման դիմաց, ինչից եւ օգտվեց Էրդողանի կառավարությունը: Սխեմայի գլխավոր կազմակերպիչ Ռեզա Զարաբը պարծենում էր, որ «օգնել է նվազեցնել Թուրքիայի ընթացիկ հաշվի պակասուրդը»: Սխեմայում ներգրավված թուրքական պետական ​​վարկատու Halkbank-ին այժմ մեղադրանք է առաջադրվել Մանհեթենի դաշնային դատարանում` Իրանին ԱՄՆ պատժամիջոցներից խուսափելու գործում օգնության համար:

Սակայն Իրանը միակ գործընկերը չէր, որը մասնակցում էր Թուրքիայի կառավարության` ոսկու հետ կապված մեքենայություններին: 2018-ին Վենեսուելայի ոսկու արտահանումը կտրուկ աճեց` հասնելով 900 միլիոն դոլարի, երբ նախագահ Նիկոլաս Մադուրոն որոշեց ոսկու աֆինաժը մաքրող Շվեյցարիայից Թուրքիա տեղափոխել` ԱՄՆ պատժամիջոցներից խուսափելու համար:

Թուրքիայում ոսկու պահանջարկի աճը, հավանաբար, էլ ավելի «մոխրագույն» ներքին շուկայի կհանգեցնի, որից պետական ​​պաշտոնյաները, հավանաբար, կցանկանան օգտվել: 2019-ի դեկտեմբերին Թուրքիայի կառավարությունը հայտարարել էր ոսկու ներմուծումը կարգավորող կանոնների թուլացման պլանների մասին` թույլ տալով, ըստ Bloomberg News-ի, «ջարդոնի կամ չգրանցված ոսկու սերտիֆիկացումը եւ ստանդարտացումը, որը մարդիկ կարող են ունենալ Թուրքիա մուտք գործելիս»:

Ի վերջո, ոսկու պահանջարկն արտացոլում է Թուրքիայի քաղաքական եւ տնտեսական կյանքի իրողությունները: Մի կողմից, քաղաքացիները փորձում են պահպանել իրենց ունեցած փոքր հարստությունը: Մյուս կողմից, գիշատիչ քաղաքական էլիտան տնտեսական շահ է որոնում քաոսի ֆոնին:

Ամենայն հավանականությամբ, շարքային թուրքերը կրում են իրենց կառավարության անխոհեմ տնտեսական քաղաքականության եւ ոսկու հետ կապված մեքենայությունների հիմնական բեռը: Եթե ​​արժութային ճգնաժամը խորանա, Էրդողանը կարող է ստիպված լինել արգելել արտարժութային ավանդները եւ  «պաշտոնապես» կոնվերտացնել քաղաքացիների խնայողությունները, այսինքն` շուկայական փոխարժեքից ցածր գնով` թույլ տալով հիպերինֆլյացիային եւ բացասական իրական փոխարժեքներին անել իրենց գործը:

Թուրքերի համար տանը ոսկի պահելը լավագույն հակազդեցությունն է ոչ օրտոդոքսալ կառավարության քաղաքականությանը: Բայց դա նաեւ սրում է խնդիրը: Ոսկու ներկրումը վնասում է Թուրքիայի ընթացիկ հաշվի պակասուրդին: Ցածր խնայողությունները բանկերում սահմանափակում են բիզնեսի վարկավորումը: Սակայն քանի դեռ թուրքերը չունեն ֆինանսական համակարգ, որին կարող են վստահել, սովորական ներդրումները կպահպանեն իրենց երկրորդական կարգավիճակը: Էրդողանի հիպերավտորիտարիզմը կարող է շատ բան թելադրել, բայց այն չի կարող ամրապնդել վստահությունը:

Բազմաթիվ առումներով Թուրքիայի կանխատեսելի նվազող տնտեսական հետագիծը «կայունացած աղքատություն է» հիշեցնում, որը գերմանացի փիլիսոփա Վալտեր Բենիամինը նկարագրել է գնաճային Գերմանիայում երկու համաշխարհային պատերազմների միջեւ ընկած ժամանակահատվածում: «Կայուն պայմանները,- նշել է Բենիամինը,- երբեք չպետք է հաճելի լինեն»:

Բայց նույնիսկ այդպիսի «կայուն» անկումը Թուրքիայում այլեւս չի կարող որպես ենթադրվող ընկալվել: Եթե ​​կորոնավիրուսի դեմ պատվաստանյութը, ինչպես կանխատեսվում էր,  համաշխարհային տնտեսության վերականգնման հանգեցնի 2021 թվականին, ինչը ոսկու գների անկում կառաջացնի, որը ռեկորդային բարձր մակարդակի էր հասել անցյալ օգոստոսին, թուրքերի հարստությունը կարող է տուժել, ընդ որում` ոչ միայն սնանկացման, այլ նաեւ տանը պահվող անվտանգ ոսկե պահուստների արժեքի անկման պատճառով:

Тренд

Վերջին շաբաթվա
ամենաթեժ
իրադարձությունները Թոփ 10
ամենաընթերցված
լուրերը

 "Миссия Добро": Волонтеры из РФ помогают армянским детям с особенностями развития

1

 Обещают «сожрать» право граждан Армении на свободный выбор: «Паст»

2

 Тегеран-Москва-Ереван: формирующаяся новая ось в Евразии: «Паст»

3

 Впервые гражданин РА был удостоен «Почетной грамоты» от президента РФ: «Паст»

4

 С азербайджанской железнодорожной станции Беюк-Кясик отправлен состав с топливом для Армении

5

 Итальянский городок в Тоскане платит $30 000 за переезд — с одним условием

6

 Напряжная ситуация во дворе церкви

7

 Картина «Почтальон» Карена Геворкяна удостоилась специального упоминания на фестивале документальног...

8

 Визит Оверчука в Ереван։ новые импульсы Москвы: «Паст»

9

 Кампания абсолютного меньшинства против Армянской Церкви: «Паст»

10
Спорт
Эдмонд Худоян и Андрей Пегливанян – призеры чемпионата мира по боксу в Дубае Армянские шахматисты победили на Kazakhstan Chess Cup 2025 в Алматы Аронян победил Карлсена и взял титул Freestyle Chess Эдуард Сперцян признан лучшим игроком РПЛ по индексу РУСТАТ Анастасия Демурчян завоевала серебро на чемпионате России по боксу в Уфе
Политика
Поведение властей Армении демонстрирует, что Пашинян вышел за рамки закона: Роберт Амстердам Визит Оверчука в Ереван։ новые импульсы Москвы: «Паст» Европейская помощь или вмешательство? Спешные шаги Калласа: «Паст»
Общество
Bernama: в Малайзии из-за наводнений эвакуировали более 15 тыс. человек Ucom и SunChild реализуют программу «Умное наблюдение за птицами» Напряжная ситуация во дворе церкви
Экономика
С азербайджанской железнодорожной станции Беюк-Кясик отправлен состав с топливом для Армении Комиссия по регулированию общественных услуг одобрила инвестиционную программу «Газпром Армения» на пять лет Российский агроэкспорт в ЕАЭС превысил $6 млрд, Армения замыкает список
Культура
«Путешествие к каменным памятникам и древним винам» Армянские фильмы среди номинантов на «Золотой глобус» AFI назвал ленту продюсера Сева Оганяна одним из лучших фильмов года
Мир
Макрон заявил, что Европа должна быть готова к прямым переговорам с Россией Избранный президент Чили намерен жить в историческом президентском дворце Европейцам нечего здесь шуметь: Лукашенко заявил, что мир в Украине зависит от Трампа и США
Регион
Тысячи словаков по всей стране вышли на протесты против правительства Фицо Израиль атаковал тренировочный лагерь «Хезболлы» на юге Ливана Беспилотники ударили по одному из крупнейших НПЗ в центральной России
Право
Генсер: Рубен и другие армянские христианские заключённые находятся в тюрьме за защиту права народа Нагорного Карабаха Ливанский судья допросит в Болгарии судовладельца, объявленного в розыск в связи со взрывом в порту Бейрута Завершено следствие по делу об убийстве трехлетнего Тиграна
Досуг
Фрида Кало побила рекорд: Ее автопортрет продан за $54,7 млн, став самой дорогой картиной женщины-художницы Итальянский городок в Тоскане платит $30 000 за переезд — с одним условием Учёные впервые поймали сверхредкую ядерную реакцию на Солнце
Фото
Ливанские армяне строят в Ереване «ливанскую деревню» Селена Гомес и Бенни Бланко наряжают первую рождественскую ёлку как супруги Память как оружие: пять лет спустя после падения Ми-24 в небе над Ерасхом (Фото)
Опрос