Իրավապահ մարմինները պետք է քիչ միջամտեն գործարարների գործունեությանը. «Փաստ»
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Կառավարության վերջին նիստում վարչապետ Կարեն Կարապետյանի հանձնարարականները գործարարության զարգացման և խրախուսման նպատակով այս անգամ ունեին հետաքրքիր ենթատեքստ՝ ոչ թե իրավապահ մարմիններին բիզնեսի պաշտպանության խնդիր է դրվում, այլ հակառակը՝ հենց բիզնեսը իրավապահ մարմիններից պաշտպանության խնդիր է դրվում: Այլ կերպ ասած` իրավապահ մարմիններին հնարավորինս պետք է հեռու պահել գործարար աշխարհից:
Առաջինը՝ օրենսդրական փոփոխությունների նախաձեռնումը, որի մասին խոսեց վարչապետը, ենթադրում է տնտեսական հանցագործությունների դեպքում հանցակազմերի հստակեցում:
Հիշեցնենք, որ տնտեսական հանցագործություններ են համարվում ապօրինի կամ կեղծ ձեռնարկատիրությամբ զբաղվելը, կեղծ փողեր կամ արժեթղթեր պատրաստելը, պահելը կամ իրացնելը, հարկերի, տուրքերի վճարումից խուսափելը, ապօրինի ճանապարհով ստացված եկամուտները օրինականացնելը, ակցիզային դրոշմանիշերի ապօրինի շրջանառությունը, մաքսանենգությունը, կեղծ սնանկություն հայտարարելը և այլ դեպքեր:
ՀՀ քրեական օրենսգրքում տնտեսական գործունեության դեմ ուղղված հանցագործությունների համար կիրառվում է տուգանքի, կալանքի, ազատազրկման, գույքի բռնագանձման, որոշակի պաշտոններ զբաղեցնելու կամ որոշակի գործունեությամբ զբաղվելու իրավունքից զրկելու մեխանիզմներ:
Երկրորդ, դա իրավապահ մարմինների կողմից տնտեսվարող սուբյեկտների գործունեության նկատմամբ հանդիպող միջամտություններն են: Խնդիր է դրվել իրավապահ մարմինների առջև, իրենց իրավասության սահմաններում հայեցողական լիազորություններ իրականացնելիս միմիայն ծայրահեղ դեպքերում միջամտելու տնտեսվարողների գործունեությանը: Դա անշուշտ կունենա իր դրական դերը գործարար միջավայրի խթանման համար:
Իսկապե՞ս արդարացված են այս քայլերը՝ իրավապահների միջամտությունների սահմանափակումը և տնտեսական հանցագործությունների պատիժների մեղմացումը: Կարելի է ասել, այո, կառավարությունը ճիշտ մոտեցում է որդեգրել, որոշ հանցանքներ պետք է ապաքրեականացնել: Այս հարցը ներկայումս բազմաթիվ երկրներում քննարկումների թեմա է` տնտեսական հանցագործությունների համար պատիժները պետք է մեղմացվեն, իսկ օրենքները ապաքրեականացվեն և ազատականացվեն, թե՞ պատիժներն ավելի խստանան` մեծացնելով ազատազրկման տևողությունը, ինչպես նաև տուգանքների չափը:
Առաջին դեպքում, կա կարծիք, որ տնտեսական հանցագործություն կատարած մարդը քրեական հանցագործ չէ և չպետք է քրեական օրենսգրքով դատվի, քրեական հանցագործի նման ծանր պատիժ և պատասխանատվություն կրի: Շատ դեպքերում օրենքների չիմացության պատճառով կամ թեթև խախտումների համար մարդիկ կարող են ծանր պատիժներ կրել: Իսկ ապաքրեականացված և ազատականացված օրենքների դեպքում, բիզնեսի զարգացման և օտարերկրյա ներդրումների համար ավելի բարենպաստ պայմաններ են ստեղծվում և գործարարները անընդհատ կաշկանդված չեն լինում հանցանք գործելու վախի բարդույթով:
Իսկ երկրորդ դեպքում, կա կարծիք, որ խիստ պատիժների իրողությունը զերծ է պահում գործարարին հնարավոր հանցագործություններից, իսկ մեղմ պատիժները բերում են հարկային պարտավորություններից խուսափմանը և տնտեսական անարխիայի: Հետևաբար, տնտեսական հանցագործությունների մեջ մեղադրվող մարդկանց համար խիստ պատիժներ են հարկավոր՝ մասնավորապես անձնական գույքի բռնագրավում, խոշոր տուգանքների գանձում և ազատազրկում, քանի որ տնտեսական հանցագործությունները պետությանը հսկայական վնաս են հասցնում և՛ բարոյական, և՛ ֆինանսական առումով, հետևաբար պատիժը նույնպես պետք է խիստ լինի:
Այս դեպքում, կարող եմ ասել, որ խիստ օրենքները և պատժաչափերը դեռևս չեն ապահովագրում հարկերի խուսափումից կամ տնտեսական հանցանքներից, դեռ ավելին, նպաստում են ստվերի ընդլայնմանը և կոռուպցիոն գործարքներին, իսկ ազատազրկումը թեկուզև ծանր տնտեսական հանցագործության համար ամենալավագույն լուծումը չէ: Պետք չէ, տնտեսական հանցանք կատարած քաղաքացուն կործանել ազատազրկման միջոցով, այլ հնարավորություն տալ իր աշխատանքի ու միջոցների հաշվին փոխհատուցել այդ վնասները:
Ամեն դեպքում, այստեղ քաղաքականությունը պետք է լինի անցումը դեպի ապաքրեականացումը: Սակայն, դրա տակ, չպետք է հասկանալ պատասխանատվությունից ազատում, այլ պատժի ձևաչափի փոփոխում: Տնտեսական հանցագործությունների դեպքում ազատազրկման փոխարեն պետք է լինի նախևառաջ այլընտրանքային պատիժների հնարավորություն:
Այստեղ կարևորը ճիշտ ուղեգիծն է, թե որ ճանապահով գնալ. իրավապահ համակարգի քիչ միջամտությունները և տնտեսական որոշ հանցագործությունների ապաքրեականացումը՝ իսկապես կօգնեն նվազեցնելու կոռուպցիոն ռիսկերը և կնպաստեն բիզնեսի միջավայրի առողջացմանը:
Շարունակությունը` «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում:
"Миссия Добро": Волонтеры из РФ помогают армянским детям с особенностями развития
В Ханты-Мансийском автономном округе-Югре прошел медиатур для иностранных журналистов аккредитован...
Европейская помощь или вмешательство? Спешные шаги Калласа: «Паст»
Обещают «сожрать» право граждан Армении на свободный выбор: «Паст»
Тегеран-Москва-Ереван: формирующаяся новая ось в Евразии: «Паст»
Впервые гражданин РА был удостоен «Почетной грамоты» от президента РФ: «Паст»
С азербайджанской железнодорожной станции Беюк-Кясик отправлен состав с топливом для Армении
Очередная неудача Никола Пашиняна: «Паст»
Напряжная ситуация во дворе церкви
Картина «Почтальон» Карена Геворкяна удостоилась специального упоминания на фестивале документальног...
