Ռուբեն Մեհրաբյան. «Ադրբեջանը բանակցային ճանապարհով հարց լուծելու որևէ մտադրություն չունի» «Փաստ»
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Մեր հյուրն է «Քաղաքական և միջազգային հետազոտությունների կենտրոնի» փորձագետ Ռուբեն Մեհրաբյանը:
– Պարո՛ն Մեհրաբյան, Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևն արտահերթ նախագահական ընտրություններ հայտարարելու մասին հրամանագիր է ստորագրել: Ընտրությունները կանցկացվեն ապրիլի 11–ին, մինչդեռ պետք է կայանային հոկտեմբերի 17–ին: Այս որոշմամբ ի՞նչ խնդիր է լուծում Ադրբեջանը:
– Հաշվի առնելով, թե այդ երկրի շուրջ ինչ փոփոխություններ են տեղի ունենում, արտահերթ ընտրություններ նշանակելու որոշումը գերազանցապես ներքաղաքական դրդապատճառներով է պայմանավորված: Այդ դինամիկ փոփոխությունների ֆոնին երկար սպասելն ավելորդ լարվածություն է ստեղծում քաղաքական վերնախավերում, որտեղ ամեն ինչ հարթ չէ:
Մենք տեսնում ենք, որ կա բանակցային գործընթացի ակտիվացում, տեսնում ենք նաև էական փոփոխություններ ռուս–ամերիկյան հարաբերություններում: Նման գործոնները չեն կարող չազդել Ադրբեջանի վրա: Հետևապես՝ Ադրբեջանի ղեկավարությունն ու Ալիևը, ցանկանալով ինչ–որ ձևով «պլյուսով» դուրս գալ այդ ամենից, արագացրեցին դեպքերի ընթացքը: Ռիսկերի կառավարման տեսակետից ինչ–որ տեղ սա արդարացված քայլ է՝ մանավանդ, որ ընտրական ցիկլի մեջ է Ռուսաստանը: Հայաստանում էլ որոշակի ներքաղաքական վերադասավորումներ են սպասվում: Իհարկե, ոչ ընտրությունների ձևով, բայց այնուամենայնիվ, տեղի են ունենալու: Ալիևն ուզում է, որ երբ այդ երկրները դուրս կգան այդ պրոցեսներից, ինքը ևս սպասման մեջ չլինի կամ ինչ–որ ներքաղաքական գործընթաց` որպես գործոն, դեր չունենա իր անելիքի մեջ: Այս ամենը պայմանավորված է նշված հանգամանքներով: Այսինքն՝ ներքաղաքական դրդապատճառներ և ձգտում՝ գործընթացները սինխրոնիզացնել ծավալվող իրադարձությունների հետ:
– Արտահերթ ընտրությունների փաստը տեղավորվո՞ւմ է արդյոք շփման գծում լարվածության աճի հնարավորության մեջ: Մի շարք փորձագետներ, ամեն դեպքում, հարցն այդ դաշտում ևս դիտարկեցին, չբացառելով անգամ պատերազմի հավանականությունը:
– Մինչև Ադրբեջանում կայանալիք ընտրությունները՝ նշանակալի թեժացում չեմ սպասում: Մանր ստորություններ, իհարկե, կլինեն: Դիպուկահարների ակտիվացում, գուցեև՝ դիվերսիոն գործողությունների փորձ լինի, բայց մասշտաբային թեժացում՝ չեմ կարծում: Իսկ թե ինչ կլինի ընտրություններից հետո, կախված կլինի նրանից, թե ինչ իրավիճակ է ստեղծվելու բանակցային գործընթացում, և ինչպիսին կլինի հնարավոր մասշտաբային թեժացման քաղաքական գինը: Եթե թեժացում եղավ, լինելու է կոնկրետ պահի՝ այնպես, ինչպես ապրիլին: Մեծ հաշվով՝ հարցում նշված երկու գործընթացների կամ հավանական զարգացումների մեջ ուղղակի կորելացիա չեմ տեսնում:
– Իլհամ Ալիևը երեկ հայտարարեց, որ «Երևանն իրենց պատմական տարածքն է, և պետք է վերադառնան իրենց պատմական հողեր»: Ըստ Ալիևի՝ նշվածն իրենց քաղաքական ու ստրատեգիական նպատակներից է, որին պետք է կամաց–կամաց հասնեն: Ւ՞նչ է «ապացուցում» նա՝ խեղաթյուրելով պատմությունը:
– Կարծում եմ՝ այս ամենը հստակորեն մի բան է ցույց տալիս: Նման հայտարարություն եղավ մեկ օր հետո, երբ Ադրբեջանի կողմից արձակած գնդակից հայ զինվոր էր զոհվել: Բացի այդ՝ Ալիևը նման հայտարարություն արեց այն ժամանակ, երբ համանախագահները գտնվում էին տարածաշրջանում: Սա ոչ թե միջադեպ է կամ հռետորաբանություն, այլ քաղաքականություն է: Այսինքն՝ անկախ նրանից, որ Ադրբեջանը Հայաստանի հետ բանակցային կողմ է, և այդ բանակցություններն ընթանում են, այնուամենայնիվ, Ադրբեջանը բանակցային ճանապարհով հարց լուծելու որևէ մտադրություն չունի: Ադրբեջանը ցույց է տալիս, թե բանակցում է, բայց իր անելիքն անելու է: Սա է տրամաբանությունը: Կարծում եմ՝ այդ իմաստով Ադրբեջանի մտադրությունները բավականաչափ թափանցիկ են: Հետևապես՝ Հայաստանը պետք է շարունակի բանակցային գործընթացը՝ ստիպելով Ադրբեջանին ինչ–որ շրջանակների մեջ մնալ: Հայկական դիվանագիտությունը պետք է Ադրբեջանի համար առավելագույնս թանկացնի պատերազմի հնարավոր սանձազերծման գինը: Հայաստանը պետք է ամեն ինչ անի, որ միջազգային հանրությանը ցույց տա Ադրբեջանի իրական մտադրությունները: Եվ երրորդը՝ Հայաստանը պետք է դիվերսիֆիկացնի իր անվտանգության քաղաքականությունը, որ առավելագույնս օգտագործի իր հնարավորություններն Ադրբեջանի ատամները ջարդելու համար, երբ դրա անհրաժեշտությունն առաջանա և նրանք կորցնեն իրականության զգացումը:
Շարունակությունը՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
"Миссия Добро": Волонтеры из РФ помогают армянским детям с особенностями развития
Обещают «сожрать» право граждан Армении на свободный выбор: «Паст»
Тегеран-Москва-Ереван: формирующаяся новая ось в Евразии: «Паст»
Впервые гражданин РА был удостоен «Почетной грамоты» от президента РФ: «Паст»
С азербайджанской железнодорожной станции Беюк-Кясик отправлен состав с топливом для Армении
Пашинян перешёл опасную границу: Российская епархия — объединённый центр Святой Армянской Апостольск...
Сегодня - премьер-министр, завтра - бывший, а Церковь вечна: «Паст»
Итальянский городок в Тоскане платит $30 000 за переезд — с одним условием
Напряжная ситуация во дворе церкви
Визит Оверчука в Ереван։ новые импульсы Москвы: «Паст»
