English
Հայերեն Русский
Գլխավոր Թոփ լուրեր Լրահոս Վիդեո Թրենդ

Timeline
Widest 5G Coverage, the Launch of the Uplay Platform, and the Integration of Cerillion: Ucom Summarizes 2025 Ucom and Armflix Present “13 Seconds” at KinoPark How to Choose a Career Path and What Skills are Considered Crucial: AraratBank on the GoTeach Platform Unibank Issues a New Tranche of Perpetual Bonds with 13.75% Coupon Unibank Became a Member of BAFTThe December beneficiary of “The Power of One Dram” initiative is the “City of Smile” Foundation EBRD lends US$ 40 million to Acba bank for youth-led firms in ArmeniaHeading Into 2026 at Ucom Speed։ New Year Offers Are Now Live Bvik and Idram Standing by Young ReadersIDBank participated in the conference dedicated to the 10th anniversary of the Armenian Institute of Directors AxelMondrian Wins Three Major International Awards for Branding, PR and Film Production in 2025Ucom Promotes Space Engineering Education Global Finance names AraratBank Best Sub-Custodian Bank 2025 in ArmeniaAraratBank Participates in “Women’s Empowerment Principles in Armenia” Conference Unibank’s Perpetual Bonds Were Acquired in Nearly One Day Acba bank and France’s Proparco to continue strengthening their long-term strategic partnershipTeam Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia Unibank Issues the First in Armenia Perpetual Bonds Team Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia AraratBank Joins Armenia's New Greening Initiative: 100 Hectares of New Forest within Three YearsApply for a Unibank salary card and get a chance to win 1 000 000 AMDEuromoney Names Ameriabank Armenia’s Best Bank for Real Estate for the Second Year in a Row S&P Global Ratings has assigned IDBank CJSC a long-term rating of “BB-” and a short-term rating of “B” with a “stable” prospectA Brand-New Section on Idram&IDBankSeveral real and profitable offers ahead of Black Friday: IDBank and IdramAraratBank Joins Social Impact Award 2025 Summit in LjubljanaIDBank issued the 1st tranche of bonds of 2026 Ucom Supports the Development of Space Engineering in Armenia Prioritizing Information Security: IDBank and Idram Support APOCALYPSE CTF 2025IDBank's Representative, Innesa Amirbekyan Appointed Co-Chair of the ICC Banking Commission Task Force on GuaranteesUcom General Director Ralph Yirikian Awards Certificates to Participants of Cybersecurity Training Course Acba and Proparco mark one year of partnership, strengthening rural financing and Armenias’s economic resilienceAraratBank and Arca's joint campaign has endedIDBank: A Pioneer of Digital Banking and Innovation in ArmeniaGRAWE Group and C-Quadrat Investment Group have announced plans to acquire 100% of LIGA Insurance Company in Armenia Ucom Supports the Annual “Capture the Flag 2025” Cybersecurity Competition Financially Literate with Idram and IDBank: Next Stop – Nairi CampIdram received a permit to establish and operate the Armenian payment and settlement QR system IdramNetUcom Completes the Deployment of its 5G Network Across All Cities of Armenia Firebird, Inc. Secures U.S. Export License and Announces Dell Technologies as a Technology Partner, Establishing Major Milestones in Armenia’s AI and Digital FutureIDBank Receives Permission to Open a Representative Office in the United StatesRoboTon 2025 Competition Held with Idram’s Sponsorship“Armenian potential in Spain: Arman Mayilyan as a guest on the ‘Armenian Diaspora Communities’ program.” Final Results of the 20th Annual International Microelectronics Olympiad AnnouncedUnibank's VISA DIGITAL cards are now free Arca National Payment System, Bank of Georgia and Ameriabank Signed a Memorandum of UnderstandingIdram has been awarded the prestigious “Beyond Payments Awards” by Ant InternationalSTEM Acceleration Award 2025 Held with Idram’s SupportSolar Power is Generated in Kechut Community Through the Efforts of Ucom and SunChild Idram Announces Partnership with WeChat Pay
All Timeline »
Politics

Գլոբալ բախում, որի հանգուցալուծմանը հասնելու ճանապարհը գնալով բարդանում է. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Ուկրաինայում շարունակվող պատերազմն այսօր դարձել է ոչ միայն Եվրոպայի, այլև ամբողջ համաշխարհային քաղաքական համակարգի ամենախորքային ճգնաժամը՝ իր մեջ ներառելով ռազմական, տնտեսական, դիվանագիտական, տեխնոլոգիական, տեղեկատվական և գաղափարական բազմաշերտ հակամարտություն։ Պատերազմի դինամիկան, միջազգային արձագանքը, ներգրավված կողմերի ռազմավարությունները և դրա շուրջ ձևավորված աշխարհաքաղաքական մթնոլորտը անընդհատ փոխվում են՝ պայմանավորված ինչպես մարտադաշտում առկա իրավիճակով, այնպես էլ մեծ տերությունների ներքին ու արտաքին քաղաքական օրակարգերով։

2024-2025 թվականների իրադարձությունները հստակ ցույց են տալիս, որ պատերազմը մտել է երկարատև, դանդաղ շարժվող, բայց խիստ վտանգավոր փուլ, որտեղ ոչ մի կողմ չի կարողանում հասնել վճռական առավելության, իսկ դիվանագիտական լուծման հնարավորություններն ավելի են բարդանում՝ մեծ տերությունների շահերի բախումների խորացման պայմաններում։ Ռուսաստանը, չնայած իր ռազմավարական նպատակներին և մեծ ռեսուրսների ներգրավմանը, չի կարողացել ուկրաինական ճակատում հասնել այն բեկմանը, որը ռազմաքաղաքական ղեկավարությունը բազմիցս քարոզել է ներքին ու արտաքին լսարանին։ Ռուսական առաջխաղացումների սահմանափակ լինելը, ինչպես նաև միջազգային պատժամիջոցների ազդեցությունը՝ տնտեսության, ռազմական արդյունաբերության և տեխնոլոգիական ոլորտների վրա, խիստ սահմանափակում են Ռուսաստանի ռազմավարական հնարավորությունները։

Այս իրողությունների ֆոնին վերջին ամիսներին նկատվում է ռուսական անօդաչուների և օդանավերի կողմից ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրների օդային տարածքների խախտումների աճ, ինչը նոր լարվածություն է ստեղծում եվրոպական անվտանգային համակարգում։

Էստոնիայի օդային տարածքի խախտումից հետո ՆԱՏՕ-ի անդամները ակտիվացրել են Հյուսիսատլանտյան դաշինքի 4-րդ հոդվածը, որը նախատեսում է խորհրդակցություններ՝ դաշնակիցների անվտանգության սպառնալիքների դեպքում։

Ռուսական կողմի այս քայլերը դիտարկվում են ոչ միայն որպես ռազմական ճնշման միջոց, այլև որպես քաղաքական-հոգեբանական փորձարկում՝ դիտարկելու համար, թե որքանով են Արևմուտքը և հատկապես ՆԱՏՕ-ի անդամները պատրաստ հանդես գալ միասնական ճակատով, որքանով են ԱՄՆ-ն ու Եվրոպան պատրաստ կոլեկտիվ պաշտպանության իրականացմանը։ Թեև այս խախտումները պաշտոնապես կարող են ներկայացվել որպես տեխնիկական սխալներ կամ պատահականություններ, իրականում հանդիսանում են մարտավարական, փորձարկող քայլեր՝ դաշինքի ներսում եղած հնարավոր տարաձայնությունները, հոգնածությունը և ռեսուրսների սպառումը ստուգելու համար։

Վաշինգտոնի արձագանքը այս իրավիճակին բազմաշերտ է։ Սկզբում ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը փորձեց նվազեցնել միջադեպի լրջությունը՝ ենթադրելով, որ դրոնների ներթափանցումը կարող էր լինել սխալի կամ տեխնիկական անճշտության արդյունք, սակայն դեպքերի կրկնությունը ստիպեց ամերիկյան վարչակազմին ավելի կոշտ արձագանքել և վերահաստատել ՆԱՏՕ-ի անդամների պաշտպանության հանձնառությունը։ Սա ցույց է տալիս, որ ՆԱՏՕ-ի միասնականությունը և ԱՄՆ դաշնակցային պատասխանատվությունը շարունակում են պահպանվել՝ չնայած որոշ քաղաքական ուժերի կողմից հնչեցվող՝ մեկուսացման և ռազմավարական կենտրոնացման կոչերին։

Սակայն պետք է նկատել, որ այս իրավիճակը նաև հնարավորություն է ստեղծում ԱՄՆ-ի համար՝ եվրոպական դաշնակիցների վրա լրացուցիչ ճնշում գործադրելու նպատակով, որպեսզի վերջինները մեծացնեն սեփական ռազմական ծախսերը և ավելի ակտիվ ներգրավվեն սեփական անվտանգությունն ապահովելու գործում։ ԱՄՆ-ում գերիշխող դիրքորոշումն այն է, որ Եվրոպան պետք է դառնա ավելի ինքնաբավ անվտանգության ոլորտում, որպեսզի ամերիկյան ռեսուրսները հնարավոր լինի կենտրոնացնել այլ ռազմավարական ուղղություններում, մասնավորապես՝ Ասիա-Խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանում Չինաստանի աճող ազդեցությանը հակազդելու համար։

Եվրոպայում ուկրաինական պատերազմի երկարաձգումը, ռուսական սպառնալիքների և ՆԱՏՕ-ի ներսում միասնականության հարցերի խորացումը հանգեցնում են ռազմական ոլորտում ներդրումների կտրուկ աճի։ ԵՄ երկրները, հատկապես արևել յան թևի անդամները ստիպված են ավելացնել ռազմական բյուջեները, արդիականացնել զինված ուժերը, ստեղծել նոր պաշտպանական ծրագրեր և ընդլայնել ռազմաարդյունաբերական հնարավորությունները։ Սա նշանակում է, որ Եվրոպան աստիճանաբար գնում է դեպի ռազմականացման նոր փուլ, ինչը մի կողմից՝ ամրապնդում է ՆԱՏՕ-ի ներքին համագործակցությունը, մյուս կողմից՝ մեծացնում է կախվածությունը ԱՄՆ-ի ռազմատեխնիկական աջակցությունից և ռազմավարական որոշումներից։

Սակայն եվրոպական հասարակություններում նկատվում է նաև պատերազմից հոգնածություն, սոցիալ-տնտեսական խնդիրների խորացում, էներգետիկ ճգնաժամի հետևանքներ, որոնք որոշակիորեն սահմանափակում են եվրոպական առաջնորդների մանևրելու հնարավորությունները։ Պատահական չէ, որ երբ Եվրոպայի առաջնորդները մեկնեցին Վաշինգտոն, մամուլում տեղեկություններ տարածվեցին, որ հիմնական նպատակն է համոզել ԱՄՆ ղեկավարությանը, որ չգնա Ռուսաստանի հետ առանձնահատուկ համաձայնությունների և կոշտ դիրքորոշում ցուցաբերի Ուկրաինայի հարցում։

Պատերազմի երկարաձգումը և դիվանագիտական փակուղին մեծապես պայմանավորված են նաև Չինաստանի դիրքորոշմամբ։ Չինաստանը վերջին տարիներին դարձել է Ռուսաստանի կարևորագույն տնտեսական և էներգետիկ գործընկերը՝ զգալիորեն ավելացնելով ռուսական նավթի և գազի գնումները, մատակարարելով տեխնոլոգիական և արդյունաբերական ապրանքներ, աջակցելով որոշակի ֆինանսական գործիքներով։ Չինական ղեկավարության համար կարևոր է, որ Ռուսաստանը չպարտվի ուկրաինական պատերազմում, քանի որ այդ դեպքում Արևմուտքը կարող է իր հիմնական ռեսուրսներն ու ռազմավարական ուշադրությունը կենտրոնացնել Ասիա-Խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանի վրա և ավելի կոշտ դիրքորոշում որդեգրել Թայվանի հարցում։ Չինաստանը, փաստացի, շահագրգռված է, որ ուկրաինական պատերազմը շարունակվի՝ թույլ չտալով Արևմուտքին հասնել արագ հաղթանակի կամ Ռուսաստանի տապալման, բայց, միաժամանակ, խուսափելով բացահայտ ռազմական դաշինքից Ռուսաստանի հետ, որպեսզի չդառնա արևմտյան պատժամիջոցների ուղիղ թիրախ։

Ուկրաինական հակամարտության շարունակականությունը ծանր հետևանքներ է ունենում նաև համաշխարհային տնտեսության, էներգետիկ ու պարենային շուկաների վրա։ Պատերազմը խաթարում է միջազգային մատակարարման շղթաները, ավելացնում տրանսպորտային ծախսերը, խթանում էներգակիրների և պարենի գների կայունությունը, խորացնում է ֆինանսական անկայունությունը և նպաստում նոր տնտեսական բևեռների ձևավորմանը։ Ռուսաստանը փորձում է շրջանցել արևմտյան պատժամիջոցները, զարգացնել հարավային ու արևել յան արտահանման ուղիները, խորացնել տնտեսական կապերը Չինաստանի, Հնդկաստանի, Իրանի, Մերձավոր Արևելքի և Աֆրիկայի երկրների հետ։ Սակայն այս քայլերը չեն կարող լրացնել արևմտյան շուկաների, ներդրումների և տեխնոլոգիաների կորստի հետևանքները, ինչի արդյունքում Ռուսաստանի տնտեսության մեջ շարունակվում է դժվար իրավիճակը, արժույթի արժեզրկումը, արդյունաբերական խնդիրները և սոցիալական լարվածությունը։ ԱՄՆ-ը և ԵՄ-ն շարունակում են պատժամիջոցային քաղաքականությունը, սահմանափակում են ռուսական նավթի ու գազի շուկաները, ֆինանսական հոսքերը և տեխնոլոգիական մուտքը՝ փորձելով սեղմել Ռուսաստանի ռազմավարական հնարավորությունները և ստիպել Մոսկվային գնալ զիջումների։

Սակայն պատերազմի ելքի հարցում Արևմուտքում ևս կա տարբեր մոտեցումների բախում. ԱՄՆ-ում առկա է որոշակի պատրաստակամություն՝ Ռուսաստանի հետ առանձին համաձայնությունների գնալու, որոշ տարածքներ զիջելու, իսկ Եվրոպայում գերակշռում է ավելի կոշտ, սկզբունքային դիրքորոշումը, որը հիմնված է Ուկրաինայի տարածքային ամբողջականության և միջազգային իրավունքի պահպանման վրա։ Սա լրացուցիչ ներքին ճնշում է ստեղծում ՆԱՏՕ-ի ու Արևմտյան դաշինքի ներսում, ինչը Ռուսաստանը փորձում է օգտագործել իր ռազմավարական մանևրների համար, այդ թվում՝ ՆԱՏՕ-ի օդային տարածքների խախտման, տեղեկատվական պատերազմների և դիվանագիտական ճնշումների միջոցով։

Փաստացի ուկրաինական ճգնաժամը վերածվել է գլոբալ բախման, որտեղ յուրաքանչյուր մեծ տերություն փորձում է առաջին հերթին իր շահերն առաջ տանել, ինչն էլ դժվարացնում է հակամարտության հանգուցալուծմանը հասնելու ճանապարհը։

ԱՐՍԵՆ ՍԱՀԱԿՅԱՆ 

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Trend

Վերջին շաբաթվա
ամենաթեժ
իրադարձությունները Թոփ 10
ամենաընթերցված
լուրերը

 Heading Into 2026 at Ucom Speed։ New Year Offers Are Now Live

1

 EBRD lends US$ 40 million to Acba bank for youth-led firms in Armenia

2

 The December beneficiary of “The Power of One Dram” initiative is the “City of Smile” Foundation

3

 Unibank Became a Member of BAFT

4

 Unibank Issues a New Tranche of Perpetual Bonds with 13.75% Coupon

5

 How to Choose a Career Path and What Skills are Considered Crucial: AraratBank on the GoTeach Platfo...

6

 Ucom and Armflix Present “13 Seconds” at KinoPark

7

 Widest 5G Coverage, the Launch of the Uplay Platform, and the Integration of Cerillion: Ucom Summari...

8
Sport
AraratBank – Title Sponsor of Urartu Football Club With Unibank’s Sponsorship Armenia Hosts Open Rock Climbing Championship Unibank Becomes the Gold Sponsor of FC Alashkert Armenian footballer's goal helped Anorthosis beat AEL 2-1 Man City-PSG: After first half
Politics
Dekavva Foundation Signs Partnership Agreement with Gegharkunik Regional Administration Армении необходимо усилить меры по защите государственной границы — Артак Товмасян I primi cavalieri dell'Apocalisse armena
Socity
Ucom and Armflix Present “13 Seconds” at KinoPark How to Choose a Career Path and What Skills are Considered Crucial: AraratBank on the GoTeach Platform Unibank Issues a New Tranche of Perpetual Bonds with 13.75% Coupon
Economy
Acba bank and France’s Proparco to continue strengthening their long-term strategic partnership Team Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia Unibank Issues the First in Armenia Perpetual Bonds
Culture
Young Musician from the “Born in Artsakh” Program, Arsen Safaryan, Performed at the Anniversary Concert of the “Artis Futura” Foundation with the Moscow “Russian Philharmonia” Symphony Orchestra Young Musicians of the “Born in Artsakh” Program Bring the Voice of Artsakh to Moscow The Sound of Artsakh in the USA
World
Ameriabank Wins in 3 Nominations of Global Finance World’s Best Digital Bank Awards 2023 US-led coalition Iraqi base under attack "Stalin" wins India state elections
Region
Legal
The judge just made a decision to place Avetik under arrest for three months. Anahit Adamyan
Lifestyle
Scientists discover another beneficial property of avocado How does calcium affect health? How many steps do you need to take per day to prolong life?
Photo
Poll